Rola, jaką pracownik pełni może być narzuconą nazwą stanowiska wynikająca ze struktury organizacyjnej. Funkcja identyfikuje zadania do wykonania, zakres obowiązków. Jest zmienna w zależności od obszaru i odpowiedzialności. Często zdarza się, że można być w jakiejś roli, nie pełniąc jej funkcji. Idealnie jest pełnić funkcję lidera będąc w jego roli.
Kim właściwie jest lider i po czym poznać, że jest dobry?
Według mnie najważniejsze, aby jako lider rozumieć, że jest się dla zespołu, a nie on dla niego. To on powinien dbać o potrzeby zespołu albo próbować być ich świadom.
Dobry lider to taki, który:
- wspiera,
- motywuje,
- służy wiedzą, radą czy doświadczeniem,
- inspiruje,
- chroni,
- słyszy i chce widzieć co się dzieje w zespole.
Dobry przywódca jest widoczny, transparenty w swoich działaniach i autentyczny. Ma wizję i zaraża entuzjazmem. Wzbudza pozytywne emocje, świeci przykładem, potrafi przyznać się do błędu i niewiedzy. Działa proaktywnie, nie ocenia pochopnie. Zawsze stara się zrozumieć i pomóc. Zna swoją załogę i mocno w nią wierzy! Może trochę się rozmarzyłam jednak każdemu życzę spotkania takiego lidera a sobie aby takim się stać.
Pracując jako Scrum Master bardzo ciekawą kwestią jest dla mnie przywództwo służebne (ang. servant leadership). Filozofia ta w przeciwieństwie do „klasycznego” podejścia Command & Control zakłada inspirowanie, pomaganie, służenie, a nie sztywne wydawanie poleceń. Przywództwo służebne to podejście, które pomaga budować relacje zarówno wewnątrz organizacji (między pracownikami) jak i na zewnątrz z klientami.
Współcześni przywódcy zdają sobie sprawę, że nie są w stanie wiele zdziałać bez skutecznych podwładnych.
Termin „przywództwo służebne” jako pierwszy wprowadził do analizy przywództwa w 1970 roku Robert Greanleaf. Jego zdaniem przywódca, którego charakteryzuje prawdziwie służebna postawa, najpierw chce służyć (powodowany świadomością osobistej roli i odpowiedzialności społecznej), a dopiero potem kierować. Służebność przywództwa jest w jego ujęciu przede wszystkim kwestią postawy (a matter of attitude).
Czym wyróżnia się przywódca służebny i jakie cechy posiada? Możemy wyróżnić 10 cech:
- Słuchanie czyli wysokorozwiniee umiejętności w komunikacji oraz zdolność do podejmowania decyzji.
- Empatia czyli zrozumienie uczuć osób, z którymi wchodzi się w interakcję.
- Uzdrawianie czyli umiejętność uzdrawiania relacji.
- Świadomość, samoświadomość.
- Perswazja – podczas procesu podejmowaia decyzji, liderzy służebni polegają na sile perswacji. Nie wykorzystuką swojej pozycji, starają się przekonać ludzi do swoich idei.
- Konceptualizacja, patrzenie z szerokiej perspektywy i bycie otwartym na nowe idee.
- Zapobiegliwość czyli wchodzenie w nowe i niezane obszary oraz jednoczesne przewidywanie i określanie skutków, wyciąganie wniosków na przyszłość, analiza sytuacji.
- Powiernictwo czyli działanie i zaangażowanie w pracę na rzecz dobra innych.
- zaangażowanie w rozwój ludzi czyli wspieranie pracowników, dbanie o ich rozwój osobisty i zawodowy.
- budowanie społeczności
Czy servant leadership się opłaca?
Czy bycie liederem służebnym i posiadanie takiego przywódcy jest opłacalne dla organizacji? Bazując na doświadczeniach zachodnich firm, możemy zaobserwować, że połączenie przywództwa ze wsparciem zespołu przynosi ogromne korzyści. Zaangażowanie i zorientowanie na cel pracowników jest na dużo wyższym i bardziej innowacyjnym poziomie. Dodatkowo wartością dodaną są relacje stworzone pomiedzy liderem a pracownikami. Zaufanie, wsparcie, świadomość przyczynia się do łatwiejszej i sprawniejszej komunikacji. Przywództwo służebne pomaga budować relacje wewnątrz organizacji ale i na zewnątrz np. z klientami. Wszystkie te zalety mają wymierną korzyść materialną i finansową dla organizacji.
Co zatem robi lider w samoorganizującym się zespole?
Na pewno służy, poprzez pomaganie w rozwiązywaniu problemów, sporów, usuwaniu blokad. Do tego wspiera w ustaleniu priorytetów, kierunku, wizji. Przywódca służebny dba o zespół, atmosferę, daje radość, budowanie miękkich umiejętności, inspiruje, zwraca uwagę na różne kwestie, porusza pomijane tematy (nawet te niewygodne), szuka rozwiązań, dba o zaangażowanie i rozwój.
Lider służebny nie narzuca a wskazuje kierunek, nie zmusza a zachęca, nie ciągnie za sobą a autentycznie porywa. Skupia uwagę na potrzebach swoich pracowników, a nie tylko na ich uczuciach i emocjach. Uświadomienie sobie tego nie tylko wpłynęło pozytywnie na moją codzienną pracę, ale wskazało mi kierunek dalszego rozwoju.
Autor: Małgorzata Złydasik